کمپرس روغن در موتور ژنراتور،علت و راهکار رفع

کمپرس روغن در موتور ژنراتور،علت و راهکار رفع

ژنراتورهای دیزلی برای کارهای سنگین و عملکرد طولانی‌ مدت طراحی شده‌ اند، اما مانند هر دستگاه مکانیکی دیگری، ممکن است دچار مشکلات فنی شوند. یکی از شایع‌ ترین این مشکلات، کمپرس روغن یا Engine Blow-by است؛ پدیده‌ ای که در آن بخشی از گازهای احتراق از کنار رینگ‌ های پیستون عبور کرده و وارد کارتر می‌ شود. این وضعیت معمولاً در اثر فرسودگی پیستون، خرابی رینگ‌ ها یا گرفتگی فیلتر هوا ایجاد می‌ شود. نتیجه آن افزایش فشار داخل موتور، کاهش راندمان، و در نهایت بالا رفتن مصرف روغن و انتشار دود آبی‌ رنگ از اگزوز است. اگر این مشکل به موقع شناسایی و برطرف نشود، می‌ تواند باعث آسیب جدی به سیلندر، یاتاقان‌ ها و سوپاپ‌ ها شود. بنابراین تشخیص زودهنگام علائم کمپرس روغن، مانند افت توان، لرزش غیرعادی و بوی سوختگی، نقش کلیدی در افزایش عمر مفید و حفظ کارایی ژنراتور دیزلی دارد.

کمپرس روغن (Engine Blow-By) چیست؟

در داخل یک موتور دیزلی، گاهی مخلوطی از هوا، سوخت یا گازهای احتراق از فضای بین پیستون و دیواره سیلندر به سمت کارتر (Crankcase) نشت می کند. این وضعیت معمولاً به دلیل فاصله یا سایش میان رینگ های پیستون رخ می دهد، اما می تواند ناشی از نصب نادرست پیستون یا آسیب دیدگی آن نیز باشد. در برخی موارد، این پدیده به صورت خروج بخار یا گاز اضافی از ژنراتور قابل مشاهده است.
اگر این مشکل توسط یک تکنسین متخصص بررسی و رفع نشود، می تواند منجر به کاهش توان، آسیب به پیستون و سوپاپ ها و حتی خرابی کامل موتور ژنراتور شود. البته مقدار کمی کمپرس روغن در موتورها طبیعی و اجتناب‌ ناپذیر است، اما میزان زیاد آن نشانه وجود ایرادات جدی تر است که باید در سریع ترین زمان ممکن برطرف شود.

دلایل اصلی کمپرس روغن در ژنراتور

ساییدگی رینگ پیستون و سیلندر
مهم ترین عامل، فرسودگی رینگ های پیستون است. این قطعه وظیفه آب بندی بین محفظه احتراق و کارتر را دارد. در اثر دمای بالا و کارکرد طولانی، رینگ ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده و روغن به بالای سیلندر نشت می کند.

خرابی یا گرفتگی سوپاپ ها
اگر سوپاپ هوا یا دود نشتی داشته باشد، فشار سیلندر در لحظه تراکم تغییر کرده و روغن از مسیرهای جانبی به محفظه احتراق راه پیدا می‌کند.

خرابی واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر در اثر حرارت یا مونتاژ اشتباه ممکن است دچار پارگی شود و مسیر ورود روغن به سیلندر را باز کند.

فشار بیش از حد در کارتر 
سیستم تهویه کارتر (PCV) باید بخارات داخل موتور را خارج کند. در صورت گرفتگی، فشار داخل موتور بالا رفته و روغن به سمت بالا رانده می شود.

استفاده از روغن موتور نامناسب
روغن‌هایی با گرانروی پایین یا کیفیت پایین، در برابر دما و فشار مقاومت کافی ندارند و سریع‌تر از رینگ عبور می کنند.

نشانه کمپرس روغن در موتور دیزلی

هرچه کمپرس روغن (Blow-by) زودتر شناسایی شود، احتمال جلوگیری از خسارت های سنگین بیشتر است. در ادامه، برخی از مهم ترین علائم هشدار دهنده آورده شده اند :

• خروج دود آبی رنگ از اگزوز
• کاهش سریع سطح روغن موتور بدون نشت خارجی
• کاهش قدرت و بازدهی ژنراتور
• دود سفید از درپوش سوپاپ ها یا لوله پرکن روغن
• وجود لایه ای از روغن یا چربی اطراف درپوش روغن
• بد کار کردن موتور یا سخت روشن شدن آن
• لرزش یا نوسان دور موتور در حالت درجا، به ویژه زمانی که موتور به‌درستی روشن نمی ماند
• صداهای پریدگی یا قطع و وصل شدن احتراق (Sputtering Noises)

چه میزان کمپرس روغن طبیعی است؟

تمام موتورهای احتراق داخلی مقدار کمی کمپرس روغن (Blow-by) دارند، زیرا رینگ های پیستون به طور کامل آب‌بندی نمی شوند.
به عنوان مثال، یک موتور ۱۲ لیتری در وضعیت مناسب ممکن است در دمای کاری نرمال حدود ۱٫۵ فوت مکعب در دقیقه (CFM) کمپرس روغن داشته باشد. این مقدار در هوای سردتر می تواند تا ۳٫۵ فوت مکعب در دقیقه افزایش یابد.
مقادیر جزئی کاملاً طبیعی هستند، اما افزایش غیرعادی یا بیش از حد کمپرس روغن نشانه وجود مشکل جدی تر در موتور است که باید قبل از ادامه کار ژنراتور، بررسی و رفع شود.

چرا باید ژنراتوری که دچار کمپرس روغن شده است را سریعاً سرویس کنید؟

پدیده کمپرس روغن (Blow-by) باعث کاهش عملکرد بهینه ژنراتور می شود. در موتورهای دیزلی، احتراق سوخت از طریق فشار تراکم بالا انجام می گیرد؛ اما زمانی که کمپرس کاهش می یابد، فشار مورد نیاز برای اشتعال مناسب فراهم نمی شود و در نتیجه احتراق ناقص یا Misfire رخ می دهد. همچنین، گذر گازها از کنار رینگ های پیستون مانع از عملکرد مؤثر پیستون ها در فشردن مخلوط سوخت و هوا شده و توان خروجی موتور را به‌طور محسوسی کاهش می دهد.
ژنراتورهایی که دچار کمپرس روغن هستند باید فوراً توسط تکنسین متخصص بررسی و تعمیر شوند. اگرچه ممکن است بتوانند در شرایط اضطراری برای مدت کوتاهی کار کنند، اما ادامه استفاده از آن ها می تواند موجب آسیب های جبران‌ناپذیر به موتور شود. در بسیاری از موارد، بی توجهی به این مشکل باعث نیاز به تعویض کامل موتور یا ژنراتور خواهد شد.

راهکار رفع کمپرس روغن در ژنراتور

تعویض رینگ و پیستون
در صورتی‌که رینگ ها فرسوده شده باشند، بهترین راه تعویض کامل آن هاست.

سرویس کامل سیستم تهویه کارتر
شیلنگ ها و سوپاپ PCV باید تمیز و باز باشند تا بخارات به بیرون هدایت شوند. در بسیاری از موارد، فقط با تمیز کردن این قسمت، مشکل کمپرس روغن برطرف می شود.

بررسی واشر سرسیلندر
در صورت مشاهده چربی در اطراف بلوک موتور یا مخلوط شدن آب و روغن، باید واشر سرسیلندر فوراً تعویض شود.

استفاده از روغن مناسب
روغن هایی با استاندارد API CI-4 یا CF-4 و ویسکوزیته 15W40 معمولاً برای ژنراتورهای دیزلی مناسب اند.

تعویض فیلتر روغن و فیلتر هوا
فیلترهای کثیف باعث افزایش فشار در سیستم و عبور روغن از مسیرهای غیرمجاز می شوند. در هر سرویس دوره ای فیلترها باید بررسی و تعویض شوند.

پیشگیری از کمپرس روغن در ژنراتور

اگرچه پدیده کمپرس روغن (Blow-by) می تواند آسیب زا باشد، اما به راحتی قابل پیشگیری است. با انجام کارهایی مثل:

• انجام سرویس های دوره ای و تعویض منظم روغن موتور
• تمیز کردن یا تعویض قطعات آسیب دیده موتور
• استفاده از روغن و سوخت باکیفیت بالا
• بررسی تخصصی نمونه روغن توسط کارشناسان فنی

تفاوت کمپرس روغن (Blow-by) در موتور دیزلی و گازی

تفاوت کمپرس روغن در موتورهای دیزلی و گازی بیشتر به نوع احتراق و ساختار عملکرد آن‌ ها برمی‌ گردد. هر دو دچار نشتی گاز از رینگ‌ ها می‌ شوند، اما شدت، نشانه‌ ها و اثرات آن متفاوت است. در هر دو نوع، نگهداری مناسب مانع کاهش راندمان و افزایش استهلاک موتور می‌ شود.
 

آیا کمپرس روغن فقط در موتور دیزلی رخ می دهد؟

کمپرس روغن می تواند در هر نوع موتور احتراق داخلی (از ژنراتور دیزلی گرفته تا موتور گازی یا خودروهای بنزینی) دیده شود. اما در ژنراتورهای دیزلی به دلیل فشار تراکم بالاتر، این پدیده شایع تر و خطرناک تر است و باید هرچه سریع تر برطرف شود.

در نهایت، شناخت به‌موقع کمپرس روغن در موتور ژنراتور و اقدام برای رفع علت‌ های آن، از خسارات سنگین و کاهش راندمان جلوگیری می‌ کند. با سرویس منظم، تعویض فیلترها و استفاده از روغن مناسب می‌ توان عمر موتور را افزایش داد. برای مشاوره تخصصی، با دلکو صنعت در ارتباط باشید.