الکتروموتور

الکتروموتور یا موتور الکتریکی، نوعی ماشین الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. این موتور در طیف گسترده‌ای از کاربرد، از لوازم خانگی گرفته تا صنایع بزرگ، استفاده می‌شوند. برای مشاوره رایگان، بررسی کاتالوگ و خرید الکتروموتور با کارشناسان دلکو صنعت تماس بگیرید.

الکتروموتور چیست؟

الکتروموتور وسیله ای است که می تواند انرژی الکتریکی را دریافت و آن را به انرژی مکانیکی تبدیل کند. گشتاور و توان تولیدی توسط الکتروموتور به وسیله شفت دوار خروجی منتقل می شود. الکتروموتورهایی که توسط شرکت دلکو صنعت عرضه می شوند با توجه به برق مصرفی به دو بخش تک فاز و سه فاز تقسیم می شوند و با توجه به محیط مورد استفاده از الکتروموتور ضد انفجار و یا الکتروموتور معمولی استفاده می‌شود.

انواع الکتروموتور

الکتروموتور جریان متناوب (AC) به صورت سه فاز و تک فاز تولید می شوند. الکتروموتور  تک فاز برای توان پایین کاربرد دارند. به عنوان مثال در مصارف خانگی و کارگاهی و جاهایی که نیاز به توان و گشتاور پایین باشد و دسترسی به برق سه فاز وجود نداشته باشد از الکتروموتور تک‌ فاز استفاده می شود.

ولتاژ این الکتروموتورها به صورت 220/380 و یا 230/400 است. الکتروموتور تک فاز معمولا از توان 0.12 کیلووات تا 2.2 کیلووات (گاهی 3 کیلووات) عرضه می شوند.

انواع الکتروموتور تک فاز

الکتروموتور تک فاز می تواند به صورت رله ای (دارای یک خازن) و یا کلاچ دار (دارای دو خازن) باشد. 

الکتروموتور تکفاز رله ای یا الکتروموتور تکفاز کلاچ دار 

در صورتیکه در هنگام راه اندازی، الکتروموتور زیر بار حداکثری خود نباشد و نیاز به گشتاور راه اندازی بالایی نباشد، می توان از الکتروموتور رله ای استفاده کرد. به عنوان مثال کانوایر‌هایی که بعد از شروع به کار محصول بر روی آن قرار می گیرد و قبل از رسید الکتروموتور به بار نامی خود بدون ظرفیت کار کند. گاهی مجبور هستیم الکتروموتور تک‌فاز را در شرایطی روشن کنیم که تحت بار حداکثری خود قرار دارد. به عنوان مثال همزن هایی که سیال درون یک همزن را به حرکت در می آورند و قبل از شروع به کار، مخزن پر از سیال است و‌الکتروموتور تکفاز باید در لحظه شروع به کار گشتاور بالایی را اعمال کند. در چنین شرایطی از الکتروموتور تک فاز کلاچ دار استفاده می کنیم.

قیمت الکتروموتور تک فاز نسبت به الکتروموتور سه فاز با شرایط یکسان از توان و دور و نحوه نصب، بالاترمی‌باشد. دلیل گران تر بودن الکتروموتورهای تکفاز وجود خازن در آن ها می باشد. الکتروموتورهای تک فاز کلاچ دار از نوع رله ای خود قیمت بالاتری دارند.

مهمترین الکتروموتور تکفاز ایرانی ساخت شرکت موتوژن تبریز و الکتروژن می باشد. همچنین شرکت های کایجیلی (KAIJIELI)، استریم (STREAM)، ارسم (ERCEM)، گوانگلو، ایده آل، بارلی ... از مهمترین برندهای چینی موجود در بازار هستند.

اجزای تشکیل دهنده الکتروموتور

یک الکتروموتور از دو بخش اصلی روتور (بخش متحرک) و استاتور (بخش ثابت) تشکیل شده است که هر دو دارای سیم پیچ می باشند. پوسته الکتروموتور می تواند از جنس چدن و یا آلومینیوم باشد. انتخاب جنس پوسته بر عهده مشتری می باشد. پوسته چدنی از پوسته آلومینیومی وزن بیشتری دارد و قیمت آن نیز بیشتر می باشد.

معمولا در توان های پایین از پوسته آلومینیومی و در توان های بالا از پوسته چدنی استفاده می شود. در صورتیکه محل نصب الکتروموتور دارای ارتعاش باشد و نیاز به پوسته مقاوم تری باشد، مدل چدنی توصیه می شود. همچنین برای کاهش وزن محصول نهایی و یا عدم فشار به سازه، می توان مدل آلومینیومی را به کار برد.

چه الکتروموتوری برای گیربکس مناسب است

یکی از دلایل خرید الکتروموتور توسط مشتری، کوپل کردن آن با گیربکس می باشد. هر الکتروموتور به سه صورت به گیربکس وصل می شود:

• کوپل مستقیم (گیرموتور)

این روش معمولا توسط کارخانه های سازنده موتور و گیربکس انجام می شود. الکتروموتور بدون فلنج است و چرخدنده طبقه اول کاهش دور بر روی شفت الکتروموتور قرار می‌گیرد.

• کوپل با فلنج (الکترو گیربکس)

در این روش خروجی الکتروموتور دارای یکی از دو نوع فلنج بزرگ (B5) و یا کوچک (B14) است. ورودی گیربکس نیم فلنج (مطابق با فلنج الکتروموتور) قرار دارد. شفت الکتروموتور درون هالوی گیربکس می رود و فلنج ها به یکدیگر پیچ می شوند. این روش پرکاربرد ترین و متداول ترین روش اتصال موتور و گیربکس است.

• استفاده از کوپلینگ

گاهی اوقات ورودی گیربکس شفت دار می باشد (مانند گیربکس های حلزونی سری VF) در این شرایط موتور و گیربکس بر روی یک شاسی قرار داده می شوند. ورودی گیربکس شافت و الکتروموتور هم پایه دار است. شفت الکتروموتور به وسیله یکی از انواع کوپلینگ به شفت گیربکس وصل می شود. معمولا در توان های بالا از کوپلینگ های هیدرولیکی استفاده می شود. این روش اتصال موتور گیربکس در ساخت بالابر ساختمانی کاربرد دارد.

نحوه انتخاب الکتروموتور مناسب

مهمترین فاکتور در خرید یک الکتروموتور، محاسبه توان و دور مناسب و نحوه نصب آن است. توان الکتروموتور با توجه به میزان گشتاور خروجی مورد نیاز برای به حرکت درآوردن دستگاه انتخاب می شود. الکتروموتورهای ولتاژ پایین معمولا در توان های 0.06 کیلووات تا 630 کیلووات تولید می شوند. دور الکتروموتور می توان 750، 1000، 1500 و یا 3000 دور در دقیقه باشد.

الکتروموتور می توانند به وسیله پایه و یا فلنج نصب شوند. ولتاژ، کلاس حرارتی، ارتفاع محل نصب، دمای محیط از مواردی هستند که باید در انتخاب الکتروموتور مدنظر قرار گیرد. باید توجه داشت که توان الکتروموتور در شرایط دمایی 40 درجه سانتیگراد و ارتفاع 1000 متر از سطح دریا ذکر می شود در نتیجه هرگونه تغییری در این دو پارامتر منجر به تغییر توان خروجی می شود.

کارشناسان مجرب گروه صنعتی دلکو با افتخار آماده راهنمایی و مشاوره دادن به شما عزیزان جهت انتخاب الکتروموتور مناسب از برند مختلف می باشند.

عواملی که باعث آسیب به الکتروموتور می شود

• افزایش بار
• ولتاژ بیش از حد یا کمتر از حد مجاز
• نوسانات زیاد فرکانس
• رطوبت
• افزایش درجه حرارت محیط
• راه اندازی نامناسب
• عدم نصب مناسب
• ایجاد لرزش
• خرابی یاتاقان
• تهویه نامناسب و گرد و خاک
• اتصال نامناسب موتور به شبکه
• عدم سرویس و نگهداری مناسب
• عدم توجه به کلاس حرارتی (عایقی) مناسب
• ضربه به پره های الکتروموتور و شکستگی آن
• نامناسب بودن کابل تغذیه
• نداشتن رله حفاظتی مناسب
• دو فاز شدن
• خرابی سنسورهای حرارتی
• از بین رفتن پوشش عایقی سیم پیچ
• شکستگی و از کار افتادن پروانه خنک کن