کابل ضدحریق

کابل ضدحریق یا کابل مقاوم در برابر حریق، نوعی کابل برق است که توانایی حفظ عملکرد خود را در شرایط آتش‌ سوزی برای مدت زمان مشخصی دارد. این دسته کابل برای انتقال برق یا داده‌ ها در شرایط اضطراری و هنگام آتش‌ سوزی طراحی شده‌ اند تا سیستم‌ های حیاتی مانند اعلام حریق، سیستم‌ های اطفا حریق، سیستم‌ های تهویه، آسانسورهای اضطراری و سیستم‌ های ارتباطات ایمنی بدون وقفه کار کنند و به حفظ ایمنی ساختمان کمک کنند. با پیشرفت فناوری و افزایش اهمیت ایمنی در ساختمان‌ ها و تأسیسات، استفاده از کابل‌ های ضدحریق در پروژه‌ های ساختمانی و صنعتی به یک ضرورت تبدیل شده است.

انواع کابل ضدحریق(نسوز)

کابل‌ های ضدحریق بسته به کاربرد، ساختار و ویژگی‌ های فنی به چند دسته تقسیم می‌ شوند:

• کابل مقاوم در برابر حریق با هادی مسی (Copper Fire Resistant Cable): رایج‌ ترین نوع کابل ضدحریق که هادی آن از مس آنیل‌ شده با کیفیت بالا ساخته شده است.
• کابل مقاوم در برابر حریق با هادی آلومینیومی: کمتر رایج، بیشتر در پروژه‌ هایی استفاده می‌ شود که وزن کابل اهمیت داشته باشد.
• کابل‌ های مقاوم در برابر شعله (Flame Retardant Cable): این کابل‌ ها به گونه‌ ای طراحی شده‌ اند که گسترش شعله را محدود کنند اما عملکرد در برابر آتش را برای مدت طولانی تضمین نمی‌ کنند.
• کابل‌ های مقاوم در برابر حرارت بالا (High Temperature Resistant Cable): برای شرایطی که دمای محیط بسیار بالا است طراحی شده‌ اند.
• کابل‌ های ضد حریق با روکش LSHF)Low Smoke Halogen Free): این کابل‌ ها هنگام آتش‌ سوزی دود کم و بدون گازهای هالوژنه تولید می‌ کنند که برای سلامت انسان‌ ها و تجهیزات الکترونیکی بسیار مهم است.
• کابل‌ های سیستم‌ های اعلام و اطفا حریق: این کابل‌ ها معمولاً چند رشته‌ ای بوده و مخصوص انتقال سیگنال‌ های سیستم اعلام و اطفا حریق طراحی شده‌ اند.

اجزای تشکیل دهنده کابل ضدحریق

کابل‌ ضدحریق در دسته برق صنعتی، از چند جزء اصلی تشکیل شده‌ اند که هریک نقش مهمی در مقاومت و عملکرد کابل در شرایط آتش دارند:

هادی (Conductor): معمولاً از مس آنیل شده با خلوص بالا برای انتقال جریان استفاده می‌ شود. مس به دلیل رسانایی بالا و مقاومت در برابر حرارت گزینه مناسبی است.

عایق هادی (Insulation): مواد عایق باید در برابر دما و حرارت بالا مقاوم باشند. معمولاً از پلی‌ اتیلن کراس‌ لینک شده (XLPE) یا مواد مشابه استفاده می‌ شود.

لایه‌ های حفاظتی (Protective Sheath): این لایه‌ ها ممکن است از مواد مقاوم در برابر شعله و حرارت مانند PVC مقاوم شده یا مواد LSHF باشند.

لایه ضدحریق (Fire Resistant Layer): معمولاً یک یا چند لایه ویژه که از جنس مواد مقاوم در برابر آتش هستند و باعث حفظ عملکرد کابل در دمای بالا می‌ شوند.

غلاف بیرونی (Outer Jacket): پوشش نهایی که علاوه بر محافظت مکانیکی، در برابر عوامل محیطی مثل رطوبت، اسیدها و روغن‌ ها مقاوم است.

انواع سایز کابل ضدحریق

این کابل‌ ها در انواع تک‌ رشته، دو رشته، سه رشته، سه و نیم رشته و پنج رشته عرضه می‌ شوند. سایزهای رایج این کابل‌ ها شامل 1.5، 2.5، 4، 6، 10، 16، 25، 35 و 50 میلی‌ متر مربع می‌ باشند.
در ادامه، جدولی از مشخصات فنی کابل‌ های نسوز افشان و مفتولی با هادی مسی ارائه می‌ شود:

کاربرد کابل ضدحریق

کابل‌ های ضدحریق در سیستم‌ ها و تجهیزات حساس و حیاتی کاربرد دارند که عملکرد مستمر آنها در شرایط اضطراری حیاتی است. از مهم‌ ترین کاربردهای این کابل‌ ها می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم اعلام حریق: انتقال سیگنال‌ های هشدار و فرمان در سیستم‌ های اعلام حریق.
• سیستم اطفا حریق: انتقال جریان برق و فرمان به تجهیزات اطفا مانند اسپری‌ ها، شیرهای کنترل و غیره.
• سیستم‌ های تهویه اضطراری: کنترل و تأمین برق سیستم‌ های تهویه و تخلیه دود.
• آسانسورهای اضطراری: تأمین برق و فرمان آسانسورهایی که در هنگام آتش‌ سوزی برای تخلیه افراد استفاده می‌ شوند.
• سیستم‌ های روشنایی اضطراری: تأمین روشنایی در مسیرهای خروج اضطراری و راهروهای فرار.
• سیستم‌ های اعلام و ارتباطات اضطراری: انتقال اطلاعات و فرمان در مراکز کنترل اضطراری.

ویژگی‌ کابل ضدحریق

• مقاومت حرارتی بالا: توانایی تحمل دمای بالا (معمولاً تا 750 درجه سانتیگراد) به مدت زمان مشخص (معمولاً 30 تا 90 دقیقه).
• پایداری عملکرد در شرایط آتش: حفظ عملکرد الکتریکی حتی در شرایط حریق و دمای بسیار بالا.
• کاهش انتشار دود و گازهای سمی: استفاده از مواد LSHF باعث کاهش خطرات تنفسی و مسمومیت در آتش‌ سوزی می‌ شود.
• مقاومت مکانیکی: مقاوم در برابر ضربه، فشار و سایر آسیب‌ های فیزیکی در شرایط نصب و استفاده.
• دوام و طول عمر بالا: طراحی شده برای عملکرد طولانی مدت حتی در شرایط محیطی سخت.
• انعطاف‌ پذیری مناسب: امکان نصب آسان و تطبیق با محیط‌ های مختلف.

استاندارد کابل نسوز

برای اطمینان از کیفیت و عملکرد صحیح کابل‌ های ضدحریق، استانداردهای متعددی وجود دارد که کابل‌ ها باید بر اساس آنها طراحی و تولید شوند. مهم‌ ترین این استانداردها عبارت‌ اند از:

• IEC 60331: استاندارد بین‌ المللی تست مقاومت کابل‌ ها در برابر آتش‌ سوزی.
• BS 6387: استاندارد بریتانیایی برای کابل‌ های مقاوم در برابر آتش، آب و ضربه.
• NFPA 70 (NEC): استاندارد ملی الکتریکی آمریکا که مقررات مربوط به کابل‌ های آتش‌نشانی را تعیین می‌ کند.
• EN 50200: استاندارد اروپایی برای کابل‌ های مقاوم در برابر شعله و آتش.
• UL 2196: استاندارد آمریکایی مخصوص کابل‌ های مقاوم در برابر حریق.
• استانداردهای ملی هر کشور: به عنوان مثال استاندارد ملی ایران برای کابل‌ های اعلام حریق.

نحوه انتخاب کابل ضدحریق

انتخاب کابل نسوز مناسب نیازمند توجه به چندین پارامتر کلیدی است که تضمین می‌ کند کابل مورد استفاده مطابق نیازهای پروژه و استانداردهای ایمنی باشد:

نوع کاربرد: باید مشخص شود کابل برای انتقال برق، داده یا سیگنال است و چه عملکردی باید داشته باشد.

دمای کاری و مقاومت در برابر حریق: مدت زمان و دمایی که کابل باید بتواند تحمل کند تعیین شود (مثلاً 30، 60 یا 90 دقیقه در دمای 750 درجه).

تعداد رشته و سطح مقطع هادی: بر اساس جریان عبوری و نوع سیستم انتخاب شود.

نوع روکش و عایق: انتخاب موادی که با شرایط محیطی، رطوبت، مواد شیمیایی و دمای محل نصب سازگار باشد.

استانداردهای مورد نیاز: بر اساس مقررات ملی و بین‌ المللی پروژه، کابل باید گواهینامه‌ های لازم را داشته باشد.

طول مسیر و افت ولتاژ: برای انتقال صحیح جریان باید افت ولتاژ در مسیر کابل مد نظر قرار گیرد.

شرایط مکان نصب: فضای نصب (داخل داکت، زیر زمین، فضای باز) و عوامل مکانیکی باید لحاظ شوند.

نصب و نگهداری کابل ضدحریق

نصب کابل ضدحریق نیازمند رعایت نکات فنی و ایمنی خاصی است تا عملکرد کابل در شرایط اضطراری تضمین شود:

• کابل‌ ها باید توسط افراد متخصص و طبق نقشه‌ های اجرایی نصب شوند.
• در مسیر کابل‌ کشی از محافظ‌ ها و داکت‌ های مقاوم در برابر حرارت استفاده شود.
• از خم کردن بیش از حد کابل‌ ها خودداری شود تا ساختار داخلی آسیب نبیند.
• فاصله مناسب از منابع حرارتی و الکترومغناطیسی رعایت شود.
• اتصال‌ ها باید با کیفیت بالا و توسط تجهیزات استاندارد انجام شود.
• در محل نصب کابل‌ ها باید به تهویه و جلوگیری از تجمع حرارت توجه شود.

نگهداری کابل ضدحریق نیز اهمیت زیادی دارد:

• بازدید دوره‌ ای برای اطمینان از سلامت روکش و عایق‌ ها انجام شود.
• در صورت مشاهده هر گونه آسیب مکانیکی، سوختگی یا پوسیدگی، کابل تعویض یا تعمیر شود.
• از محیط‌ های مرطوب و اسیدی که ممکن است به کابل آسیب بزنند، جلوگیری شود.
• در زمان تعمیرات یا تغییرات در سیستم، از قطع کامل برق و رعایت نکات ایمنی اطمینان حاصل شود.

قیمت کابل ضدحریق

قیمت کابل ضدحریق به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله آن‌ ها می‌ توان به نوع کابل، کیفیت مواد به کار رفته، استانداردهای رعایت شده و برند تولیدکننده اشاره کرد. کابل‌ های ضدحریق با توجه به ویژگی‌ های خاصی مانند مقاومت در برابر حرارت، دوام بالا و قابلیت عملکرد در شرایط اضطراری، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به کابل‌ های معمولی دارند. همچنین، تعداد رشته‌ ها، سطح مقطع هادی و نوع روکش نیز در تعیین قیمت تأثیرگذار است. در نهایت، انتخاب کابل مناسب با توجه به نیازهای پروژه و بودجه موجود اهمیت فراوانی دارد. برای اطلاع از قیمت روز کابل مس و دریافت مشاوره تخصصی، با کارشناسان ما در دلکوصنعت تماس بگیرید.